15-16-17 Aralık | Çalışma Notları
15 Aralık Cuma akşamı bir önceki buluşmada olduğu gibi Edremit İda Dojo’da buluştuk. Türkiye’nin farklı şehirlerinde kontak doğaçlama alanını tutan ekiplerle bir araya gelerek dans edip araştırdığımız 2 dolu gün geçirdik. Cuma akşamı beklentilerimizi ve ihtiyaçlarımızı konuşarak hem bu iki günü nasıl geçireceğimizi hem de Türkiye’de kontak doğaçlama alanına dair gündeme alınabilecek konuları belirledik.
Beklentiler ve İhtiyaçlar
Özgül: Araştırmak ve dansta derinleşmek
Her seferinde daha fazla içine girdiğimi hissediyorum. Dans etmeye, derinleşmeye ve araştırma ağırlıklı çalışmaya ihtiyacım var.
Ebru: Kendimi ve kontağı araştırdığım bir alan
Nasıl bir temas, nasıl bir jam bana iyi geliyor? Araştırmak odağım. Türkiye’de Kontak Doğaçlama alanını nasıl büyütebiliriz? Tecrübe paylaşımı, fikirleri konuşmak…
Engin: Tanışmak, paylaşmak, gelişmek
Sizleri tanımak (kişi ve dans olarak). İz bırakacak deneyim yaşamak ve yakınlık kurmak. Kontak doğaçlama paylaşımı yaparken deneyimleri paylaşmak. Sistematikler, stratejiler, taktikler. Jamleri keyifli hale getirmek için ne yapılabilir? Topluluk oluşturmak için neler yapılabilir? Daha fazla insana ulaştırmak için ne yapılabilir? Nasıl sunulabilir kontak doğaçlama? Kendimizi geliştirmek için ne yapabiliriz? Paylaşım alanı, ileri seviye teknik paylaşımlar.
Selen: Hafiflemek
Kontak doğaçlamayı yurtdışında deneyimledim. Şimdi evimde aramak ve deneyimlemek istiyorum. Hafiflemeyi merak ediyorum.
Serhan: Paylaşım ve kolaylaştırıcılıkta gelişmek, ekip olmak
Lora: Oyun ve dokunulmak
Birbirimizin dans halleriyle tanışalım. Ben kontak doğaçlamadan ne bekliyorum, neden paylaşmak, ders vermek istiyorum? sorusu canlı
Mert: Duygusal/ruhsal boyut
Kontak doğaçlamanın fiziksel olduğu kadar duygusal/ruhsal boyutu ilgimi çekiyor.
Esma: Hatırlamak, akışta olmak, bırakmak
Hatırlama ihtiyacı. Akışın içinde kalmak. Öğrendiğim şeyleri unutmak, bırakmak. Gündelik pratiğimizde neler var?
Deniz: Temas, kolektivite, süreklilik
Nasıl bir temas arıyorum? Teması nasıl çağırabilirim? Kolaylaştırıcılığı nasıl kolaylaştırırız? Kolektif yaşam pratiği. Süreklilik için çalışmaya devam.
Mert: Duygusal/ruhsal boyut
Kontak doğaçlamanın fiziksel olduğu kadar duygusal/ruhsal boyutu ilgimi çekiyor.
Yağmur: Gelişmek, destek olmak, disiplinlerarasılık
Kendimi geliştirmek için zorlayıcı durumlarla karşılaşmak. Topluluk birbirine nasıl destek olabilir? Farklı disiplinlerden beslenmek.
Hazal: Güçlenmek
Güçlü hissetmeye ihtiyacım var. Birlikte olmak gücümü dolduracak, onu almaya geldim.
Defne: Kolektivite, dansta kalmak, akış, işbirlği
Tanıdık gelen yerler var. Uzakta olmanın getirdiği bir hal var. Geçmişi taşımanın yükü, sorumluluğu ve aslında taşımıyorum gibi bir durum var. Kolektif olunca oluyor! Dansta kalıp sorumlulukları hafifletmek. Akışta gelene izin vermek, lineer olmayan bir öğrenme. Geçirgenlik ve işbirliği.
Gündeme alınabilecek konular
1. kolaylaştırıcılık eğitimi
*alt gruplarda çevrim içi ve çevrim dışı buluşmalar
*jam alanına dair çerçeve
2. organizasyon
3. sınırlar ve koşullara göre regülasyonlar
4. kontak doğaçlama tanıtımı/sunumu
5. kontak doğaçlamanın öğeleri neler? (momentum, düşüş vs.)
Ertesi güne hareket ve araştırmayla başladık. Ardından açılış çemberinde neler çalışabileceğimizi konuşarak ve bu iki günün ana başlıklarını belirleyerek ilerledik. Böylece iki günün planı şekillendi.
Cumartesi sabahı: Lab 1 | İlişkilenme ve kompozisyon becerileri (dinleme-dinlenme)
Cumartesi öğlenden sonra: Lab 2 | Dans Nasıl Başlar, Nasıl Biter? / Kontak Noktası
Pazar sabahı: Lab 3 | Beraber yükselme
Pazar öğlenden sonra: Lab 4 | Beraber yükselme
16 Aralık, Cumartesi
9:30-11:30 Lab
11:30-13:00 Kahvaltı
13:30-17:30 Lab
18:00-19:00 Yemek
20:00-21:00 Think Tank
Açılış Çemberi
“Kontak doğaçlama benim için neyi ifade ediyor?” sorusu ile başladık ve lab konularını belirlemek üzere sorularımızı ortaya attık
Ebru: Dinleme / Dinlenme
Defne: İlgi-odak ne kadar bende (hız, ağırlık, nefes) / kalibrasyon / kompozisyon becerileri
Lora: Yerle bağlantı / Yeri kullanmak
Hazal: Oyundan dansa geçiş
Yağmur: Dansa nasıl girerim? Bağ kurmak
Simla: Nasıl davet edeceğim? Yerçekimi, momentum, ağırlık paylaşımı gibi teknik verileri araştırmak. Beden-Beden / Beden-Mekan ilişkilenmesi, sınırları tanımlamak, aşıldığındaki stratejiler
Selen: Dansa giriş dalga gibi, nasıl başlıyor ve bitiriyorum? Yerçekimini hatırlamak
Deniz: Nasıl temas ediyorduk? Nasıl bir bilgi aktarımı? Yeniden tanışmak
Özgül: Hızla oyunu sevdiğimi ancak kendimi kaptırıp ve ifade edemeyip dinlemediğimi fark ettim. Hızla nasıl dinlerim?
Serhan: Başlamak kadar bitirmek nasıl? Bitirişte hassasiyet
Engin: Ne zaman karar veriyorum? Ne zaman bırakıyorum? Nerede karar veriyorum, sonuçları ne?
-Moment, yer çekimi, ağırlık aktarımı
-İlgi, odak, dikkat, kalibrasyon
-Partnerim sadece kontak noktasının değil, benim bedenimin mimarisinin ne kadar farkında? Ben ona alan açıyor muyum? Partnerin hep beni kolluyor olması da gerekmez ama biraz kolluyor mu? Teması, bedenimi, nefesimi takip ediyor mu? 360 derece bir kapasite geliştirmek mümkün mü?
-Diğer bedenleyken zemini de kullanıyor muyum?
-Bırakmak, hafiflemek
-Oyunla başlamak. Oyunu dansa ara ara çağırmak nasıl dansa geçeceğimizi kolaylaştırdı.
-Ben dansa nasıl başlıyorum?
-Kendi oyunumu bulup sonra başkalarıyla ilişkilenme.
-Başka bedeni nasıl dansa davet ederiz?
-Metaforlar
-Zemin ile beden arasında nasıl kalınıyor?
-Yer çekimi ve ağırlık ile çalışmakla zeminle ilişki arasında fark olabilir.
-Dans sırasında niyet?
-Temas. Teması öğretmek? Hassasiyetler?
-Sınırlar. Kendi sınırlarımı tanımlayıp ifade edebiliyor muyum? Sınırları tanımlamak nasıl öğretilir? Partnerimin sınırlarını ifade edemeyebileceğinin de farkındalığıyla hareket etmek. Evet veya hayırlara alan açacak şekilde yaklaşmak.
-Hız, yavaşlamak, akış
-Nasıl dinlerim? Dinlemek yerine başka kavramları kullanabilir miyiz? Sadece tek bir duyuya hitap eden bir kavram yerine tüm bedenle algılamayı ifade edecek bir kavram kullanabilir miyiz? İlişki/ilişkilenme, kompozisyon, ilgi, odak gibi.
-Farkındalıkla mı yanıt veriyorum, otomatik olarak mı? Hız devreye girdiğinde yanıt verme biçimim değişebilir, zaman algısı da değişiyor.
-Nita Little’ın anısından bir örnekle: Farkındalığı ne kadar çok pratik edersek hızlandığımızda da o refleksleri gösterebilme becerimiz artıyor.
-Kompozisyon becerileri
-Liftteyken yukarıda hafif hissetmek nasıl mümkün?
1.Güçlerin birbirini dengelemesi: momentum, hızlanma, eylemsizlik
2.Zihinsel tutum da çok önemli: zihninde bir imajinasyon olması (kendimi uçarken hayal etmek gibi)
3.Beden tonusu (bedenin diri değilse daha ağır hissediyorsun): Uzamak, kasları kullanmak, harekete hazır olmak
-Yukarıdaki bedenini nasıl taşıyor? Aşağıdakiler nasıl hizalanıyor?
-Keyif. Hangi yöntemlerle keyif aldığım alana gidebilirim dans anında?
-Stay with the trouble (Matthieu, Fall in CI’19)
-Alana güvenmek. Herkesin ne isteyip ne istemediğini ifade edebileceğine güvenmek.
-Nerede cevap veriyorum?
-Sınırlarımı biliyor muyum? Nasıl ifade ediyorum?
-Kendi içindekini tanımak ve bunu tanıma yollarını aktarmak.
-Kendi sınırlarını bilmeyen birine nasıl kontağı öğreteceğiz?
-Güveni nasıl inşa edeceğiz?
-Everybody knows! (Defne Erdur)
-Dansa nasıl başlıyoruz, dansı nasıl bitiriyoruz?
-Bitirirken akışı kabul edebilmek. Daha büyük bir kompozisyonun parçası olduğunu bilmek.
-Hata payını (failure) her zaman açık tutabilir miyiz? Duygusal olarak hissettiklerimizin içinde kalmamayı başarabilir miyiz?
-Dansın içinde ne zaman karar veriyorum? Ne zaman akışa bırakıyorum? Hareketlerimi hep niyetle mi yapıyorum? Karar almadığımda her şey kendiliğinden oluyor ve bende psikolojik bir etki bırakmıyor. Kararların sonuçlarından nasıl etkileniyorum? Sol beyin-karar alan, sağ beyin-akışta olan. Danstaki zihinsel tutumum nedir? Bunlar deneyimi değiştiriyor.
-Telescoping awareness (Nancy Stark Smith, https://nancystarksmith.com/underscore/)
-Sınır dediğimiz şey olduğunda temas da olabiliyor. İç ve dış ancak sınırlarla buluşabiliyor.
-Ben, mekan ve öteki
-Liftlerde ‘taşıma’ kavramından kaçınabilir miyiz? Diğer bedenleri taşımıyoruz, diğer bedenlere zemin oluyoruz.
-Lift: asılı kalma, askıya alma, yükselme
Çemberde konuştuklarımızı toparladığımızda bu iki günde çalışmak için üç başlık belirledik.
1-Beraber yükselme
2-Dans nasıl başlar, nasıl biter?
3-İlişkilenme ve kompozisyon becerileri (dinleme-dinlenme)
Çember sonrasında çıkan araştırma konuları ile yeniden dans ettik.
Lab 1 | İlişkilenme ve kompozisyon becerileri (dinleme-dinlenme)
Kolaylaştıran: Lora
Format: Üç kişilik gruplar oluşturduk. Her grupta, rolleri sırayla değiştirerek, iki kişi dans ederken üçüncü kişi gözlemci oldu. Her grup lab konusuyla ilişkili belirlediği soruları araştırdı ve araştırma sonunda deneyimler paylaşıldı.
-Belirli bir niyetle mi hareket ediyorum, akışa mı bırakıyorum?
-Kontak noktasını çalışmak?
-Saçma bir pozisyondan nasıl çıkılır?
-Teması nasıl başlatıyorum?
Lab 2 | Dans Nasıl Başlar, Nasıl Biter? / Kontak Noktası
Kolaylaştıranlar: Selen ve Simla
Format: İki kolaylaştırıcı tüm çalışmayı yönlendirdi.
Isınarak başladık ve sonrasında herkes kendi bedenini gözlemledi. Kendi ihtiyacı doğrultusunda hareket etmeye başladı ve zemine yerleşti. Zeminle kontağı araştırdık. Yavaş yavaş seviye değiştirdik ve diğer bedenlerle de ilişkilenerek hareket etmeye başladık.
Devamında partnerle çalışma:
1-Bedene temas edilen noktaya odağı getirme
2-Bedene temas edilen noktaya doğru hareket etme (fasya)
3-Bedene temas edilen noktadan ağırlık paylaşımı ile kontak kurarak harekete başlama
Ve partnerle dans ederek kapanış.
Çalışma sonrası kolaylaştırıcılara geri bildirim verildi:
-Aşama aşama ilerlemek iyi geldi.
-Kendine odaklanarak başlamak ve başlangıçta müziği kullanmak iyiydi fakat partnerle araştırmada müzik fazla geldi.
-Fazla yönlendirme vardı, araştırabilmek için biraz daha sessizlik tanınabilirdi.
-Adım adım temas edip bırakmak dans sırasında da bunun olabileceğini hatırlattı. Temas sürekli olmak zorunda değil.
-Denediğimiz üç kaliteyi dans içerisinde yakalayabiliriz.
-Solo harekette nefes, yer çekimi ve yükselme/bırakmaları hatırlamak iyi geldi.
-Süre yönetimi iyiydi.
-Başlamanın aşamaları vardı ama bitirmenin aşamaları yoktu.
-Soruların sıklığı rahatsız ediciydi.
-Kolaylaştırıcının dansa dahil olup olmaması süreci nasıl etkiliyor?
-Kolaylaştırmanın dili nedir?
-Dansa başlama konusunda daveti ve spontanlığı araştırmak?
Think Tank ile kapanış | Yerel Ekipler ve İhtiyaçlar
Her şehirde neler yapılıyor? Nelere ihtiyaç var? Birbirimize nasıl destek olabiliriz? konuları üzerine tartıştık.
İzmir | Engin, Serhan, Esma
Düzenli jamler oluyor, en fazla 8 kişi geliyor. Ders+ jam formatına geçildi. Pal İzmir ile görüşülüyor. Çeşitli mekanlarda atölye/atölye+performans yapılabilir.
Sorular/ İhtiyaçlar:
-Nasıl daha geniş bir kitleye ulaşılabilir?
-Çekirdek ekibin motivasyon ihtiyacı
-Deneyimli bedenlerle buluşma ihtiyacı
Öneriler:
-Seri atölyeler (4 Haftalık Program)
-İki atölye birden (ileri+başlangıç atölyesi üstüne jam)
Ankara | Hazal, Simla, Selen
Dans alanını tutmaya devam etmek. Sayıca değil de nitelikte zengin insan tutmak ya da ikisi birden. Kendimizi zenginleştirmek / araştırmaya devam etmek. Sosyal medyada görünürlük.
İhtiyaçlar:
-Yeni kolaylaştırıcılar yetişmesi
-Ankara’ya gelin!
İstanbul | Mert, Ebru, Lora
Jamler 8-10 kişi. Düzenli mekan arayışı var.
İhtiyaçlar:
-Alan açanlara eğitim
-Süreklilik sağlayacak dersler
Çanakkale/Edremit | Deniz, Yağmur
Edremit’te alan tutmaya devam. Çanakkale’de Deniz hareket alanı açıyor. Tango ve diğer sosyal dans alanlarına uğrayacak.
Öneri:
-Dojoda birlikte kalıp uzun uzun araştırma ve residency yapabiliriz.
İçerik/Dökümantasyon
Görsel içerik üretimi için Hazal ve Selen, yazınsal/akademik içerik üretimi için Simla ve Yağmur, arşivdeki videoları düzenlemek için Deniz, Simla ve Yağmur gönüllü oldu.
17 Aralık, Pazar
9:30-11:30 Lab
11:30-13:00 Kahvaltı
13:30-15:30 Lab
16:30 Çıkış
Güne labda ne çalışacağımızı tartışarak başladık.
Atölye kurgularken hangi soruları soruyoruz?
-Ne kalitede bir beden lifte hazır oluyor?
-Lifte nasıl hazırlanırım?
-Zihnen yükselmek, yukarıda rahat hareket
-Yumuşamayı, bırakmayı bulmam lazım.
-Lifte alırken dönmeye devam etmek…
-Merkez-çevre (periphery) ilişkisi / Merkez-uç bağlantısı
-Adım adım zeminden yukarı doğru bir araştırma yapmak?
-Kendimizi hafif hissettiğimiz anlar neler? Yukarıda olan bir zeminde nasıl hareket edeceğim?
-Omurga esnekliği
-Kuvvetli bir merkez
-Merkez çalışmak lifte hazırlanmakta önemli, roll çalışabiliriz. Yükselmenin yapısını hazırlamak… Beden nasıl hazırlanır?
-Nefes çalışmak iyi olabilir, tüm bedene o farkındalığı yaymak, bütün bedeni bağlantıda hissetmek.
-Momentum, ne kadar hızlıysam o kadar hafifim.
-Nefes alıp vermeyi sürdürmek.
-Liftte bakışlarımı nasıl kullanıyorum? Nereye gittiğimi dans içerisinde biliyor muyum? Nerede olduğumu ve nereye doğru gideceğimi bilmek de önemli.
-Zeminle kuvvetli bir ilişki.
Lab 3 | Beraber yükselme
Kolaylaştıran: Defne
Format: Bir kişinin tüm süreci yönlendirmesi.
Titreyerek başladık. Açılma-kapanmalarla merkez-periphery ilişkisini çalışarak devam ettik. Devamında merkezi kuvvetlendirmek için zeminde roll yaptık: Uzuvların hareketi başlatması, merkezin hareketi başlatması. Side-bending, back-bending. (Ayakta üst bedenin hareketi başlatıp alt bedenin takip ettiği formu denedik rollun tekniğini desteklemek için.) Partnerle çalışmaya devam ederken kanca/hookları araştırdık. Bir kişi topoğrafya, bir kişi kanca oldu. Her ikisi de dansı sürdürüyor. Kanca olan yukarıda kalmaya çalışıyor. Topoğrafya da diğer bedene zemin oluyor. Kanca olduğumda alışkanlıklar kırmak odağım, biraz daha zihindeyim. Topoğrafya olunca daha rahat, yerle temasta odağım.
-Diğer bedenle birlikte kalabilmek? Kancaları araştırırken birlikteliğin devamlılığını nasıl sağlayacağız?
-Twistlerde merkezi bulmak. Merkez-Periphery ilişkisinde twistler önemli. Çaprazda kalmak, diyagonalleri bulmak. Twistte uzvun bedenimi çektiğini hissetmek. Diyagonale doğru uzamak. Gittiğim yönü hissetmek.
-Bir konuyu araştırmaya çok odaklandığımızda bedenimizdeki kasılmayı dikkati başka yöne vererek hafifletmek. Zihni rahatlatmak. (Ör. Odağı mekana çevirmek.)
-Farklı olasılıklar
-Yol açmak / yol bulmak
Çalışma sonrası kapanış çemberi:
-Cümlelerle değil sorularla dans etmek.
-Merkeze odaklanmak hafifletir mi? Nefes?
-Kancaya değil de kancayla nereye gittiğime odaklanmak.
-Yukarı doğru nasıl çıkabilirim? Moment, hizalanma, tonus, nefes, hayal gücü
-Partnerim yükselirken onunla birlikte nasıl yükselebilirim?
-Dans ederken korku/kaygıyla mı hareket ediyorum yoksa keyif ve açılmayla mı?
-Kontrol vs. Kompozisyon
-Yükselmede rahatlamak için önce düşmeyi çalışabilir miyiz?
Lab 4 | Beraber yükselme
1. Kısım
Kolaylaştırıcı: Engin
Format: Bir kolaylaştırıcı süreci yönlendirdi.
4 kişilik gruplara ayrıldık. İlk aşamada her grupta 3 kişi bir gönüllüyü yukarı hareket ettirmeye çalıştı ve nasıl bir his olduğunu gözlemledi. İkinci aşamada her grupta yukarı hareket ettirilen kişilere kolaylaştırıcı bir imge hayal etmelerini söyledi. Aynı kişiyi bu imgeyi düşünürken kaldırdıklarındaki deneyim farkına baktık ve çalışma sonrasında deneyim paylaşımı yaptık. Sonuçta imgelemenin beden üzerindeki etkisinin çok kolay açığa çıkmadığı, yukarı yönelirken beden formunun önemi gibi konular konuşuldu.
2. Kısım
Kolaylaştırıcı: Hazal
Format: Bir kolaylaştırıcı süreci yönlendirdi.
Bireysel olarak hareket ederek başladık ve daha sonra mekandaki diğer bedenlerle ilişkilenerek dansa devam ettik. Devamında 4 kişilik gruplara ayrıldık, her grupta bir kişi ortada, üç kişi onun etrafında. Ortadaki kişi düşerken diğerleri ona zemin oldu, düşmesini engelledi. Aynı dört kişi bu çalışmanın devamında 3 kişinin beden-zemin olduğu ve bir kişinin bu beden-zemin üzerinde hareket ederek yer-zemine indiği çalışmayı yaptı. Daha sonra ise 6 kişilik iki gruba ayrıldık. Her grupta, sırasıyla herkes yapacak şekilde, bir kişiyi yukarıda tutmayı araştırdık.
Kapanış çemberi
Bu iki gün nasıl geçti? Yanında ne götürüyorsun?
Engin: Umut, ilham
Hazal: Güçlü
Deniz: Booster, araştırma
Mert: Güvenli / olmak istediğim taraf özgür/ ilham
Selen: Hafiflemek / sizleri keşfetmek tanımak
Özgül: Eğlenmek, dans etmek, araştırmak, yeni bedenlerle buluşmanın keyfi
Simla: Yeniden açılım, nefes alma ortamı, keşfetme, öğretici
Defne: “Olduğu kadar”, tohum ekimi, amaç etrafında ilerleme / gelişme
Esma: Annelik kimliğinden sıyrılıp burada olmak, şükranla olduğu kadarıyla, özlemin tamamlandığını hissetmek
Ebru: kolektif hal, dinleniyor olmak, kapsayıcılık
Yağmur: Destek, “olduğu kadar”
Serhan: Devam etmek istiyorum düşüncesi güçlendi, merağım arttı
Lora: Sosyal olarak vakit geçirmek, kendim olabilmek, sabır ve yeterli aksiyon
Notlar: Simla Şanlı ve Yağmur Kutlar
Derleme ve düzenleme: Simla Şanlı
Fotoğraflar: Yağmur Kutlar